Κλιματικη Αλλαγη: Ο ρολος των φραγματων στην ανοδο της σταθμης της θαλασσας

Η κατασκευή φραγμάτων μεγάλης κλίμακας έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον περιορισμό της αύξησης της στάθμης της θάλασσας, λένε οι επιστήμονες. Τον περασμένο αιώνα, η τήξη των παγετώνων και η θερμική επέκταση του θαλάσσιου νερού έχουν ανεβάσει την στάθμη της θάλασσας.

Αλλά αυτή η νέα μελέτη διαπιστώνει ότι τα φράγματα σχεδόν καθυστέρησαν τις ανερχόμενες στάθμες τη δεκαετία του 1970 λόγω της ποσότητας νερού που εμπόδισαν να εισέλθουν στους ωκεανούς. Χωρίς τα φράγματα, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης θα ήταν περίπου 12% υψηλότερος.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπήρχε ένα χάσμα μεταξύ του πόσιμου νερού που γνώριζαν είχε περάσει στους ωκεανούς σε σύγκριση με το πόσο αυτοί οι ωκεανοί είχαν πράγματι αυξήσει τη στάθμη κατά τον περασμένο αιώνα.

Εκτός από την τήξη των παγετώνων και τη θερμική επέκταση των θαλασσών από τη θερμική ενέργεια που εισέρχεται στα ύδατα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης νερού, όπως φράγματα και δεξαμενές, είχαν σημαντική επίδραση στα επίπεδα της θάλασσας καθ ‘όλη την περίοδο.

Υπάρχουν περίπου 58.000 μεγάλα φράγματα στον κόσμο αυτήν τη στιγμή, με πολλά από αυτά να κατασκευάζονται τα τελευταία 60 χρόνια. Πολλά φράγματα, όπως το Itaipu μεταξύ Παραγουάης και Βραζιλίας, συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι η συνολική στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί κατά περίπου 1,56 mm ετησίως μεταξύ 1900 και 2018. Σε όλη αυτή την περίοδο, οι συγγραφείς πιστεύουν ότι η στάθμη της θάλασσας θα ήταν περίπου 12% υψηλότερη χωρίς την επίδραση φραγμάτων και ταμιευτήρων.

Όταν τα πράγματα πάνε στραβά με φράγματα, όπως σε αυτό στο Μίσιγκαν, μπορεί να είναι καταστροφή για το περιβάλλον και τον τοπικό πληθυσμό, ωστόσο, η επιρροή των φραγμάτων στη συγκράτηση των υδάτων άρχισε να εξασθενίζει τη δεκαετία του 1990.

Τότε αυξήθηκαν ανησυχίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις μεγάλων φραγμάτων και ο αριθμός των έργων άρχισε να μειώνεται. Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη επιρροή της κλιματικής αλλαγής οδήγησε σε αύξηση της στάθμης της θάλασσας μέσω της αυξημένης απώλειας πάγου από τη Γροιλανδία και της μεγαλύτερης θερμικής επέκτασης των υδάτων καθώς περισσότερη θερμική ενέργεια εισήλθε στους ωκεανούς.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν δει την αύξηση της στάθμης της θάλασσας να επιταχύνεται τα τελευταία 30 χρόνια και τώρα βρίσκεται στα 3,35 mm ανά έτος.

Θα μπορούσε λοιπόν ένα νέο πρόγραμμα κατασκευής φράγματος να σώσει τον κόσμο από τα νερά;

Νωρίτερα φέτος, μια ομάδα ερευνητών συνέταξε ένα έγγραφο σχετικά με το πώς η Ευρώπη θα μπορούσε να αποφύγει τις χειρότερες επιπτώσεις της ανόδου των θαλασσών, κατασκευάζοντας ένα τεράστιο φράγμα στη Βόρεια Θάλασσα. Αλλά ο Δρ Thomas Frederikse δεν πιστεύει ότι η προσθήκη επιπλέον φραγμάτων θα λειτουργούσε τώρα.

“Στο ύψος του φράγματος, καταφέραμε να επιβραδύνουμε την άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά περίπου 0,8 mm ετησίως.  “Και τώρα βλέπουμε τα επίπεδα της θάλασσας να αυξάνονται τα τελευταία 10 χρόνια κατά περίπου τέσσερα χιλιοστά το χρόνο.”

“Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χτίσετε πέντε φορές το μέγεθος των φραγμάτων που χτίσαμε εκείνη την περίοδο για να σταματήσετε την τρέχουσα αύξηση της στάθμης της θάλασσας.” “Νομίζω ότι είναι αδύνατο.”

Η καλύτερη και πολύ φθηνότερη επιλογή σύμφωνα με τον Δρ Frederikse είναι η μείωση των εκπομπών CO2, ταχύτερα και βαθύτερα από ό, τι σήμερα.

27 Αυγ 2020

Πηγή: περιοδικό Nature και  envinow.gr

Η ΠΕ Ρεθύμνου (11/2020) σε κατασταση Έκτακτης Ανάγκης. Ενεργοποίηση Copernicus

Με εντολή του Υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκου Χαρδαλιά και απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλειου Παπαγεωργίου, κηρύσσεται σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου της Περιφέρειας Κρήτης (εκτός του Δήμου Ρεθύμνης), για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από πλημμυρικά, κατολισθητικά και λοιπά φαινόμενα που προέκυψαν από τις ισχυρές βροχοπτώσεις που εκδηλώθηκαν στις 10-11-2020.

Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την ημερομηνία εκδήλωσης των φαινομένων και για έξι (6) μήνες, ήτοι έως και 10 Μαΐου 2021.

Υπενθυμίζεται ότι ο Δήμος Ρεθύμνης είναι ήδη κηρυγμένος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας έως 26-02-2021, λόγω καταστροφών που προκλήθηκαν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα (καταιγίδες, έντονες βροχοπτώσεις, θυελλώδεις άνεμοι) που εκδηλώθηκαν στις 25-02-2019 και εξαιτίας των έντονων καταστροφικών φαινομένων στις 10-11-2020, η απόφαση αυτή παρατείνεται έως και 10 Μαΐου 2021.

Επιπλέον, με εντολή του Υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκου Χαρδαλιά, η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ενεργοποίησε την Υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service – Mapping  της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παραγωγή χαρτογραφικών προϊόντων και δεδομένων σε περιοχές της ΠΕ Ηρακλείου και ΠΕ Ρεθύμνου που επλήγησαν από πλημμυρικά φαινόμενα από 6-10 Νοεμβρίου 2020.

Το αίτημα έγινε αποδεκτό και η διάθεση -η οποία είναι δωρεάν- των σχετικών χαρτογραφικών δεδομένων και προϊόντων που προκύπτουν από ανάλυση δορυφορικών εικόνων, αναμένεται άμεσα, προς υποβοήθηση του έργου όλων των φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και στη διαχείριση των συνεπειών της πλημμύρας.

Ειδικότερα, η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, η οποία αποτελεί και το αρμόδιο εθνικό σημείο επαφής με την Υπηρεσία Copernicus, διαθέτει όλα τα χαρτογραφικά στοιχεία προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την καλύτερη εκτέλεση του έργου τους.

www.civilprotection.gr

Αθήνα, 11 Νοεμβρίου 2020

Ρεκορ: Τα συνολικα υψη βροχοπτωσης διημερου 9-10/11 στην Κρητη

Σημαντικά προβλήματα έχουν προκληθεί στην Κρήτη από τις ισχυρές βροχοπτώσεις του τελευταίου τριημέρου. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται τα συνολικά ύψη βροχόπτωσης του διημέρου Δευτέρα 09/11/2020 – Τρίτη 10/11/2020 στην Κρήτη και επισημαίνονται τα σημαντικότερα από αυτά. Χάρτες όπως ο συγκεκριμένος παρέχονται στο Μετεωρολογικό και Υδρολογικό Παρατηρητήριο Κρήτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και αναδεικνύουν τη σημαντικότητα της ύπαρξης πυκνού δικτύου μετεωρολογικών σταθμών για την παρακολούθηση και την καταγραφή έντονων και ακραίων καιρικών φαινομένων.

Αξίζει να τονίσουμε για ακόμα μία φορά ότι είναι επείγουσα η ανάγκη για:

• επένδυση σε μετρητικές υποδομές και ολοκλήρωσή τους σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.
• επέκταση του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών για την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας κακοκαιρίας και την εκτίμηση της πραγματικής της έντασης.
• ανάπτυξη ενός εθνικού δικτύου μετεωρολογικών ραντάρ για την λεπτομερή παρακολούθηση των καιρικών φαινομένων, κάτι που θα βελτιώσει τον χρόνο αντίδρασης και προειδοποίησης για ακραία φαινόμενα.

Πηγή: meteo.gr

https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1539&fbclid=IwAR3Ou2JXaLiv0XVT_JcVnXBheHSPqCZSTUukyOFQpOLK7Yn_x0RQu_-taoY

Σύνταξη/Επιμέλεια: Σ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Σ. Ντάφης

11 Νοεμβρίου 2020

Στοχοι Ενεργειακης Πολιτικης σε Ευρωπη και Ελλαδα: Στροφη προς το Υδρογονο

Σήμερα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σειρά από επιμέρους γενικές προκλήσεις [1]: (α) αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια, (β) αστάθεια των ενεργειακών τιμών, (γ) διαταραχές στον ενεργειακό εφοδιασμό και φυσικά (δ) δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επομένως, πρέπει να υπάρξει σημαντική μείωση του αντίκτυπου του τομέα της ενέργειας στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή. Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, η ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) βασίζεται σε τρεις κύριους πυλώνες: ασφάλεια εφοδιασμού, ανταγωνιστικότητα & βιωσιμότητα και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εφαρμόσει μία σειρά σχεδίων για μία Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση. Με αυτόν τον τρόπο, αναμένεται να εξασφαλισθεί ασφαλής, οικονομικά προσιτή και φιλο-περιβαλλοντική ενέργεια για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ένωσης. Η Ενεργειακή Ένωση έχει ως βάση την υφιστάμενη ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε., η οποία περιλαμβάνει ένα Πλάνο Δράσης (Action Plan) για την Ενέργεια και το Κλίμα με ορίζοντα το 2030 και τη στρατηγική για την ενεργειακή ασφάλεια. Πιο συγκεκριμένα, η Ε.Ε. έχει θέσει ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους για το 2020, το 2030 και το 2050 [1].

Στόχοι 2020 (γνωστοί ως στόχοι “20-20-20”) :

• Μείωση εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
• Αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ τουλάχιστον στο 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
• Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά τουλάχιστον 20%.

Στόχοι 2030 :

• Μείωση εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
• Αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ τουλάχιστον στο 32% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
• Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά τουλάχιστον 32,5%.
• Προώθηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων σε ποσοστό 15% (δηλαδή το 15% της ενέργειας που παράγεται στην Ε.Ε. πρέπει να μπορεί να μεταφέρεται και προς άλλες χώρες της Ε.Ε.).

Στόχοι 2050 :

• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80-95% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Η παγκόσμια δυσχερής συγκυρία αναφορικά με την κλιματική αλλαγή καθιστά αδήριτη την ανάγκη θέσπισης στόχων τόσο σε διακρατικό, όσο και σε κρατικό επίπεδο. Έτσι, στο πλαίσιο χάραξης μιας ενιαίας Ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι για κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε., κατά βάση κοινοί σύμφωνα με τους ανωτέρω στόχους, ωστόσο δύνανται να υπάρχουν περιθώρια διαφοροποίησης αναλόγως με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε χώρας ως προς τους διαθέσιμους εγχώριους πόρους (π.χ. ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα, παραγωγή υδρογονανθράκων, κ.τ.λ.).

Οι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας συμβατοί με αυτούς της Ε.Ε. συνοψίζονται στα εξής [1]:

• τουλάχιστον 20% συνεισφορά των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το τέλος του 2020 (2% μεγαλύτερος από το στόχο 18% της Ε.Ε.),
• τουλάχιστον 20% συνεισφορά των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη μέχρι το τέλος του 2020,
• τουλάχιστον 10% συνεισφορά των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές μέχρι το τέλος του 2020,
• 20% μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και τουλάχιστον 40% μείωση μέχρι το 2030,
• έναν στόχο δεσμευτικό σε επίπεδο Ε.Ε. για κατά τουλάχιστον 32% επίτευξη του μεριδίου της κατανάλωσης ενέργειας από ΑΠΕ για το 2030,
• έναν στόχο σε επίπεδο Ε.Ε. για κατά τουλάχιστον 32,5% βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας για το 2030,
• μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 16% σε σχέση με τα αντίστοιχα επίπεδα εκπομπών του έτους 2005 (για τους τομείς εκτός του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών) μέχρι το 2030,
• τουλάχιστον 30% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2030 και τέλος,
• τουλάχιστον 30% εξοικονόμηση στην τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2030.

Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι η Ελλάδα απομακρύνεται ταχέως από λιγνιτικούς σταθμούς παραγωγής και άλλα ρυπογόνα είδη ηλεκτροπαραγωγής, όπως η καύση πετρελαιοειδών, που διαδραματίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο στις εκπομπές CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου.

Το Υδρογόνο, πιο επίκαιρο από ποτέ… Στις 8 Ιουλίου του 2020 ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Στρατηγική Υδρογόνου για μια κλιματικά-ουδέτερη Ευρώπη του 2050 [2]. Η στρατηγική επικεντρώνεται στο «Ανανεώσιμο ή Καθαρό Υδρογόνο», για το οποίο πιο αναλυτική συζήτηση γίνεται στην Ενότητα 1.6, ιδιαίτερα σε μια προσπάθεια απανθρακοποίησης τομέων δύσκολων να απανθρακοποιηθούν, που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα και όπου η μετατροπή σε ηλεκτρισμό δεν αποτελεί επιλογή. Σύμφωνα με την Επιτροπή, το Ανανεώσιμο Η2 αποτελεί το χαμένο κομμάτι στο παζλ της απανθρακοποιημένης οικονομίας. Η στρατηγική προβλέπει μια σταδιακή τροχιά υλοποίησης, με τρεις φάσεις ανάπτυξης της οικονομίας καθαρού Η2, με διαφορετική ταχύτητα μεταξύ των διαφόρων βιομηχανικών τομέων [2]:

• 1η φάση (2020-2024): Αντικειμενικό στόχο αποτελεί η απανθρακοποίηση/ καθαροποίηση της ήδη υπάρχουσας παραγωγής Η2 για τωρινές εφαρμογές, όπως στο χημικό τομέα και η προώθησή του για νέες εφαρμογές. Η φάση αυτή βασίζεται στην εγκατάσταση τουλάχιστον 6 GW Ηλεκτρολυτών Ανανεώσιμου Υδρογόνου στην Ε.Ε. μέχρι το 2024 και στοχεύει στην παραγωγή μέχρι 1 εκ. τόνων Ανανεώσιμου H2. Σε σύγκριση με την τωρινή κατάσταση, περίπου 1 GW ηλεκτρολυτών είναι εγκατεστημένοι στην Ε.Ε. σήμερα.
• 2η φάση (2024-2030): Το H2 χρειάζεται να αποτελέσει πλέον ένα ουσιαστικό κομμάτι ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού συστήματος με στρατηγικό στόχο την εγκατάσταση τουλάχιστον 40 GW Ηλεκτρολυτών Ανανεώσιμου Υδρογόνου μέχρι το 2030 και την παραγωγή μέχρι και 10 εκ. τόνων Ανανεώσιμου H2 στην Ε.Ε.. Η χρήση του υδρογόνου θα επεκταθεί σταδιακά σε νέους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των φορτηγών, των σιδηροδρόμων, των μεταφορών ναυτιλίας, της δημιουργίας ατσαλιού κ.ά.. Το Η2 και πάλι θα παράγεται κυρίως κοντά στην κατανάλωση ή κοντά σε σταθμούς ΑΠΕ τοπικών ενεργειακών οικοσυστημάτων.
• 3η φάση (2030-2050): Οι τεχνολογίες Ανανεώσιμου Υδρογόνου φτάνουν πλέον την τεχνοοικονομική ωριμότητα και πρέπει να αναπτύσσονται σε μεγάλη κλίμακα (deployment at large scale), ώστε να καλύπτουν όλους τους δύσκολους προς απανθρακοποίηση τομείς, όπου πλέον εναλλακτικές μπορεί να μην είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες και εφικτές ή να έχουν υψηλότερα κόστη.

Η Ευρώπη είναι υψηλά ανταγωνιστική στη βιομηχανοποίηση τεχνολογιών Η2 και πρόκειται να επωφεληθεί σημαντικά από την παγκόσμια ανάπτυξή τους, με το Καθαρό Υδρογόνο ως βασικό φορέα ενέργειας. Οι σωρευτικές επενδύσεις στο Ανανεώσιμο Υδρογόνο στην Ευρώπη αναμένεται να έρθουν μεταξύ €180 δις και €470 δις μέχρι το 2050 και στο εύρος €318 δις για Η2 χαμηλών εκπομπών. Επίσης, αναλυτές εκτιμούν ότι το Καθαρό H2 μπορεί να καλύπτει το 24% της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας μέχρι το 2050, με ετήσιες πωλήσεις της τάξης των €630 δις [2].

του Δημήτρη Ζάρρα

25 Αυγ 2020

Πηγές:

[1] ΙΕΝΕ, «Ο Ελληνικός ενεργειακός τομέας», Ετήσια Έκθεση 2019, Αθήνα, Φεβ. 2019.

[2]European Commission, “A hydrogen strategy for a climateneutral Europe”,

Communication from the Commission to the European Parliament, the

Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of

the Regions, Brussels, Jul. 2020.

Στη Βουλη το νομοσχεδιο για την περιβαλλοντικη νομοθεσια

Στη Βουλη το νομοσχεδιο για την περιβαλλοντικη νομοθεσια

Το νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και  λοιπές διατάξεις» κατατέθηκε στη Βουλή.

Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων προβλέπει:

• Ριζική απλοποίηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων.
• Μεγάλη μείωση του χρόνου για την αδειοδότηση ΑΠΕ.
• Υιοθέτηση νέου ευρωπαϊκού μοντέλου διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.
• Αντιμετώπιση των προβλημάτων των δασικών χαρτών και των οικιστικών πυκνώσεων.
• Επέκταση του τέλους της πλαστικής σακούλας.
• Τομές για την επίλυση του προβλήματος των αποβλήτων σε πολλές περιοχές της χώρας.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, το εν λόγω νομοσχέδιο κινείται σε τρεις άξονες:

1. Επιχειρεί να συμφιλιώσει την –περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ σήμερα- ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος, στη λογική της μετάβασης της Ελλάδας σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης (πχ απλούστευση των αδειοδοτήσεων, μεταρρύθμιση στη διαχείριση και ζωνοποίηση προστατευόμενων περιοχών).
2. Εκσυγχρονίζει την ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία προς ευρωπαϊκή κατεύθυνση (πχ πλαστικές σακούλες, διάθεση μπάζων, ιδιωτικές συνδέσεις αποχέτευσης).
3. Λαμβάνει υπόψη του μια σειρά από λαϊκά αιτήματα, επιχειρώντας να ξεπεράσει ατέλειες και δυσκαμψίες της υφιστάμενης νομοθεσίας (πχ οικιστικές πυκνώσεις, διαχείριση αποβλήτων, δασικοί χάρτες).

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης δηλώνει:

«Το νομοσχέδιο που κατατίθεται σήμερα είναι μια μεγάλη τομή στην περιβαλλοντική νομοθεσία της Ελλάδας. Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ουσιαστικά τον διάλογο για αυτό το νομοσχέδιο από τον περασμένο Οκτώβριο, συζητώντας επί μέρους ζητήματα τόσο με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, όσο και με επί μέρους φορείς. Η κυβέρνηση, επίσης, όπως είναι σαφές στις διατυπώσεις του νομοσχεδίου, έλαβε σοβαρά υπόψη πολλές από τις παρατηρήσεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης. Προχωρούμε μπροστά με μια σειρά μέτρων ουσιαστικής και όχι τυπικής προστασίας του περιβάλλοντος, με στόχο να αναδείξουμε τον μοναδικό φυσικό πλούτο της χώρας μας. Παράλληλα, υιοθετούμε μια σειρά από τομές ώστε η Ελλάδα να μπορέσει, μετά την κρίση του κορωνοϊού, να είναι σημείο αναφοράς για επενδύσεις που θα σέβονται το περιβάλλον. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε καλόπιστη πρόταση. Δεν πρόκειται,  όμως, να γίνουμε όμηροι των εραστών της ακινησίας, δηλαδή αυτών που για δογματικούς ή άλλους λόγους θέλουν να κρατήσουν τη χώρα κολλημένη στο χθες και να την καταντήσουν μια θλιβερή εξαίρεση μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στόχος μας είναι η Ελλάδα να αποτελέσει διεθνές πρότυπο πράσινης ανάπτυξης».

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις στους εξής τομείς :

1. Περιβαλλοντικές Αδειοδοτήσεις: Το υπουργείο, κινούμενο πάντοτε στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, απλουστεύει δραστικά την αδειοδότηση, η οποία σήμερα μπορεί να διαρκέσει 6-8 χρόνια. Στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να περιοριστεί ο χρόνος σε 100-150 ημέρες έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, η περιβαλλοντική αδειοδότηση να μην αποτελεί αχρείαστο εμπόδιο, αλλά να είναι εναρμονισμένη με τα κρατούντα στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης.

Συγκεκριμένα:

• Γίνεται περιορισμός των προθεσμιών και των σταδίων της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
• Με την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών δεν θα κωλύεται η συνέχιση της διαδικασίας.Εξαίρεση θα αποτελούν οι ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις (π.χ. αρχαιολογικών και δασικών υπηρεσιών) που όμως – σε περίπτωση καθυστέρησης – θα παραπέμπονται στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, ώστε να πάψουν οι καθυστερήσεις που συχνά διαρκούν χρόνια.
• Ενεργοποιείται ο θεσμός των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών, δηλαδή εξειδικευμένων επιστημόνων, με αποδεδειγμένη εμπειρία, που εγγράφονται σε Μητρώο, με την πιστοποίηση του ΥΠΕΝ. Πρόκειται για μια πρακτική που προβλέπεται από τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία και δίνει περισσότερες επιλογές στους επενδυτές. Η επιλογή του αξιολογητή γίνεται από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή μέσω κλήρωσης και οι αμοιβές των αξιολογητών είναι προκαθορισμένες προκειμένου να εξασφαλισθεί η διαφάνεια και αντικειμενικότητα της διαδικασίας.
• Επεκτείνεται η ισχύς της περιβαλλοντικής άδειας από 10 σε 15 χρόνια.
• Διευκολύνεται η τροποποίηση και ανανέωση των περιβαλλοντικών αδειών για να μην απαιτείται νέα ΑΕΠΟ (με υποβολή νέας ΜΠΕ) σε περιπτώσεις που δεν χρειάζεται.
• Υπάρχει πρόβλεψη για μελλοντική δυνατότητα έκδοσης ενιαίας άδειας με ενσωματωμένους περιβαλλοντικούς όρους (one-stop-shop) μόλις υπάρξει, σε κυβερνητικό επίπεδο, η κατάλληλη τεχνική υποδομή.

2. Αδειοδότηση ΑΠΕ

• Στις ΑΠΕ γίνεται αντικατάσταση της Άδειας Παραγωγής με την Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο των δικαιολογητικών που απαιτούνται. Παράλληλα, μπαίνουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της Βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας, τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους.
• Δημιουργείται επίσης το Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ που θα υποστηρίξει τη νέα διαδικασία αδειοδότησης και θα επικοινωνεί με τα πληροφοριακά συστήματα των άλλων εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να υπάρξει σημαντική επιτάχυνση μέσω ψηφιοποίησης.

3. Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής:

   Η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Γίνεται έτσι δεκτό ένα πάγιο αίτημα πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων και τοπικών φορέων.

• Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές. Εννοείται ότι παραμένει η προστασία και η κάλυψη για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, τα εθνικά πάρκα και τους εθνικούς δρυμούς.
• Ο νέος φορέας αναλαμβάνει τον συντονισμό για μια πιο αναβαθμισμένη προστασία των συγκεκριμένων περιοχώνκαι, μεταξύ άλλων, θα γνωμοδοτεί για τις επιπτώσεις έργων ή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις προστατευόμενες περιοχές.
• Στο πλαίσιο κάθε μίας από τις 24 Μονάδες θα λειτουργούν τοπικές επιτροπές διαχείρισης που θα βασίζονται στη συμμετοχικότητα και θα αποτελούνται από εκπροσώπους της επιστημονικής κοινότητας, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών και θα έχουν ουσιαστική συμβολή στη διαχείριση των περιοχών αυτών.
• Η στελέχωση του νέου σχήματος (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα γίνει μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ. Η βάση στελέχωσης των 24 ΜΔΠΠ θα είναι οι σημερινοί υπηρετούντες υπάλληλοι μετά από αξιολόγηση μέσω  ΑΣΕΠ.
• Ο Οργανισμός, στο πλαίσιο ενός καινοτόμου συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, θα συνάψει αμέσως μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Λιμενικό Σώμαγια τη φύλαξη των περιοχών. Παράλληλα, θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για τηνυλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης και την πραγματοποίηση έργων και  αναπτυξιακών προγραμμάτων.
• Ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα είναι σε θέση να αυξήσει τους διαθέσιμους πόρους για τις προστατευόμενες περιοχές –μεταξύ άλλων μέσω προσέλκυσης ευρωπαϊκών πόρων. Επιπλέον, ουσιαστική αύξηση των πόρων γι αυτές τις περιοχέςθα προκύψει από την είσπραξη ποσοστών επί των εσόδων της εκμετάλλευσης των διαφόρων ήπιων δραστηριοτήτων που θα λαμβάνουν χώρα εντός των περιοχών αυτών (οικοτουρισμός, πολιτιστικές δραστηριότητες κλπ). Τα χρήματα αυτά μαζί επίσης με έσοδα από σήματα ποιότητας θα κατευθύνονται στα ταμεία του ΟΦΥΠΕΚΑ με βάση σχετική ΚΥΑ που θα εκδοθεί.
• Στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι η δημιουργία ενός μοντέλου για τις προστατευόμενες περιοχές θα είναι περισσότερο λειτουργικό διοικητικά και θα διαθέτει πιο ουσιαστική οικονομική υποστήριξη, με προοπτική να καταστεί καταλύτης βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες.

4. Η κυβέρνηση προχωρεί σε μια ζωνοποίηση των περιοχών Natura(εισάγονται 4 διαφορετικές ζώνες), προκειμένου, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη, στις περιοχές αυτές να υπάρξουν δραστηριότητες ανάλογα με τον χαρακτήρα τους.

• Προκειμένου να μην καθυστερεί η διαδικασία των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, αλλά και να υπάρχει μια σχετικά ομοιόμορφη αντιμετώπιση του ζητήματος σε ολόκληρη την επικράτεια, προβλέπονται από τον νόμο κάποιες χρήσεις γης (προβλεπόμενες ήδη από το Προεδρικό Διάταγμα 59/2018) και άλλες περιβαλλοντικές δραστηριότητες, με κλιμάκωση ανάλογα με τον βαθμό προστασίας. Στο νομοσχέδιο καθίσταται σαφές ότι οι μελετητές επιλέγουν μεταξύ των εν λόγω δραστηριοτήτων εκείνες  που θεωρούν ότι αρμόζουν σε κάθε περιοχή.
• Οι μελέτες αυτές λαμβάνονται υπόψη για την εκπόνηση, από το Υπουργείο, του διαχειριστικού σχεδίου για κάθε επί μέρους περιοχή Natura, ενώ παράλληλα το διαχειριστικό σχέδιο τίθεται ουσιαστικά υπό την έγκριση του Συμβούλιου Επικρατείας -το οποίο έχει εγνωσμένη περιβαλλοντική ευαισθησία- καθώς προβλέπεται η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος για κάθε επί μέρους μελέτη και διαχειριστικό σχέδιο.
• Με το πλαίσιο αυτό μπαίνει τέλος στο καθεστώς της αυθαιρεσίας, αλλά και των αδιαφανών και πολλές φορές προσωποκεντρικών ρυθμίσεων στις  προστατευόμενες περιοχές και καθιερώνεται ένα συνολικόπλαίσιο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Παύει έτσι να ισχύει το καθεστώς κατά το οποίο στο 30% της ελληνικής επικράτειας γίνονταν μέχρι τώρα adhoc ρυθμίσεις του κάθε μελετητή ελλείψει συνολικού πλαισίου για το τι επιτρέπεται και τι όχι.

5. Πλαστική σακούλα:Κλείνει το «παραθυράκι» που δημιουργήθηκε από τον τρόπο που εφαρμόστηκε η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/720/ΕΕ: Συγκεκριμένα, ενώ επιβλήθηκε αντισταθμιστικό τέλος μόνο για τις λεπτές πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος 15-50 μm (μικρόμετρα), ταυτόχρονα αυξήθηκε κατακόρυφα η χρήση της πιο χοντρής πλαστικής σακούλας, την οποία οι καταναλωτές πληρώνουν στα καταστήματα λιανικής πώλησης, χωρίς η χρέωση αυτή να αποτελεί περιβαλλοντικό τέλος. Αντιμετωπίζεται ολιστικά το ζήτημα, με επιβολή τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος, με στόχο την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες. Ως χρονικός ορίζοντας εφαρμογής της ρύθμισης ορίζεται η 1/1/2021.
6. Ιδιωτικές συνδέσεις / αστικά λύματα:Χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους η σύνδεση ακινήτων με τα κεντρικά δίκτυα αποχέτευσης σε μια σειρά από Δήμους της χώρας, ιδιαίτερα δε της Ανατολικής Αττικής, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών. Η Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο συμμορφώνεται με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία.
7. Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK):Για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση θα είναι πλέον η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων. Στόχος είναι να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση κατά την οποία μπάζα καταλήγουν σε πεζοδρόμια και ρέματα, με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, την καθημερινότητα, αλλά και την ασφάλεια των πολιτών.
8. Διαχείριση αποβλήτων:Το νομοσχέδιο επιλύει διαχειριστικά ζητήματα για να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά προβλήματα στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Απλουστεύεται και επισπεύδεται η υφιστάμενη διοικητική διαδικασία για την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων. Κατ’ εξαίρεση σε έκτακτες περιπτώσεις και για λόγους εξυπηρέτησης δημοσίου συμφέροντος η διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) γίνεται με υπουργική απόφαση, κατά παρέκκλιση των υφισταμένων προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ.

   Για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων στις νησιωτικές περιφέρειες, του Νοτίου Αιγαίου και των Ιονίων Νήσων, συστήνεται για κάθε μια από αυτές, ειδικός Περιφερειακός διαβαθμιδικός Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, ως Ανώνυμη Εταιρία ΟΤΑ, στον οποίο μετέχουν η οικεία περιφέρεια και υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι της Περιφέρειας. Σκοπός του Περιφερειακού διαβαθμιδικούΦοΔΣΑ είναι ο καλύτερος συντονισμός για τη διαχείριση αποβλήτων σε αυτές τις ευαίσθητες τουριστικά περιοχές, η αντιμετώπιση των προστίμων που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ και η δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων.Γενικότερα, στόχος των ρυθμίσεων είναι να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις και να υπάρξουν άμεσες λύσεις για περιοχές που σήμερα «πνίγονται» στα σκουπίδια.

9. Οικιστικές πυκνώσεις:Γίνεται εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις σε συμμόρφωση με το γράμμα και το πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ (ΟλΣτΕ 685/2019) που έκρινε αντισυνταγματική την προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος. Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών και την υποβολή των σχετικών ενστάσεων θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για τις λεπτομέρειες –βασισμένο στις σχετικές οικονομοτεχνικές μελέτες- έτσι ώστε τελικά η όποια ρύθμιση να είναι σύμφωνη με τη νομολογία και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
10. Δασικοί χάρτες: Το νομοσχέδιο θέτει τέρμα στις διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους ερμηνείες ορισμένων υπηρεσιών του δημοσίου ως προς το χαρακτήρα διαφόρων εκτάσεων. Αποσαφηνίζει δηλαδή, ότι δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις, γαίες τις οποίες το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές. Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες.

• Συγκεκριμένα, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές για τις οποίες άλλαξε νομίμως με ισχύουσες πράξεις της διοίκησης  πριν το 1975 ο χαρακτήρας τους από δασικός σε άλλης μορφής. Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως:
  • Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις. ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις
  • Διανομές και αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.
  • Άδειες Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων, όταν δεν έχει αλλάξει η χρήση.
  • Πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας, όπως απαλλοτριώσεις με σκοπό την εγκατάσταση βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας ή άδειες εγκατάστασης ή/ και λειτουργίας βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας.
• Με το νομοσχέδιο αυτό αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.) ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων.

• Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα.
• Προβλέπεται επίσης η κύρωση των Δασικών Χαρτών σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα, μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης αντιρρήσεων που έχουν ομαδοποιηθεί ανά Δήμο (και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, όπως γίνεται σήμερα).
• Τέλος, ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργο τους και να επιτευχθεί μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τον πολίτη (σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ.).

Δείτε όλο το νομοσχέδιο ΕΔΩ.

Ρητρα κλιματικης αλλαγης σε ολα τα νομοσχεδια

«Είναι σωστό να προωθηθεί μια “ρήτρα κλιματικής αλλαγής” σε κάθε νομοσχέδιο που θα εισάγεται προς ψήφιση», ανέφερε ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης στη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου για την Κλιματική Αλλαγή.

Όπως εξήγησε, με τον όρο «ρήτρα κλιματικής αλλαγής» εννοεί τη συμπερίληψη σε κάθε νομοσχέδιο -στις περιπτώσεις όπου είναι εφικτό- δράσεων οι οποίες υπηρετούν αυτόν τον στόχο, αλλά και την αποφυγή υιοθέτησης μέτρων που θα επιβαρύνουν το κλίμα.

Όπως τόνισε ο υπουργός, «18 από τα τελευταία 20 χρόνια ήταν τα πιο θερμά που έχουν καταγραφεί ποτέ. Οι φυσικές καταστροφές που συνδέονται με τον καιρό έχουν αυξηθεί κατά 350% σε σχέση με τη δεκαετία του 1980.

Έχουμε αυξανόμενες ενδείξεις ότι η κλιματική αλλαγή συνδέεται άμεσα με την διάδοση ασθενειών και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης πανδημιών».

CNN – Newsroom, 17 Ιουλίου 2020

Πρασινη Συμφωνια: Το κλειδι για την ανακαμψη της ΕΕ απο τις συνεπειες του κορονοϊου

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, η οικονομική δραστηριότητα παρουσίασε αισθητή κάμψη, επιφέροντας μείωση των εκπομπών άνθρακα αλλά βυθίζοντας, ταυτόχρονα, την ΕΕ σε ύφεση. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 15 Μαΐου 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την υιοθέτηση ενός φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης με την Πράσινη Συμφωνία στον πυρήνα του.

Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το σχέδιο ανάκαμψης “Next Generation EU”, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε συνδυασμό με τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος πρέπει ακόμα να εγκριθεί από τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο, το σχέδιο ανάκαμψης στοχεύει στην οικοδόμηση μιας πιο πράσινης, ψηφιακής, βιώσιμης Ευρώπης χωρίς αποκλεισμούς και στην αύξηση της ανθεκτικότητας σε μελλοντικές κρίσεις όπως η κλιματική κρίση.

Τον Νοέμβριο του 2019, το ΕΚ κήρυξε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρμόσει όλες τις προτάσεις της σύμφωνα με τον στόχο των 1,5 °C για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και να διασφαλίσει τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Σε απάντηση, η νέα Επιτροπή παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έναν χάρτη πορείας για την μετάβαση σε μια κλιματική ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050.

Τα πρώτα βήματα στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας

Χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης

Τον Ιανουάριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, τη στρατηγική για τη χρηματοδότηση της Πράσινης Συμφωνίας μέσω της προσέλκυσης τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων την επόμενη δεκαετία. Τα μισά χρήματα θα προέλθουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 25 δισ. ευρώ αναμένεται να προέλθουν από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.

Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 για να παράσχει προσαρμοσμένη στήριξη στους εργαζομένους και στις κοινότητες που επηρεάζονται περισσότερα από τη μετάβαση αυτή. Τον Μάιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα για τη στήριξη των πράσινων επενδύσεων σε περιοχές που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα. Πρέπει ακόμη να εγκριθεί από το ΕΚ.

Για να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητες και να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της προβολής ψευδοπράσινης ταυτότητας (“greenwashing”), το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέα νομοθεσία για τις βιώσιμες επενδύσεις στις 18 Ιουνίου.

Νόμος της ΕΕ για το κλίμα

Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ένα νομικό πλαίσιο για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Τον Ιανουάριο, το EK είχε ζητήσει την υιοθέτηση πιο φιλόδοξων στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από εκείνους που είχε αρχικά προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αργότερα μέσα στο 2020, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ αναμένεται να προτείνει έναν αναθεωρημένο ενδιάμεσο στόχο για το 2030.

Ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των ΜΜΕ

Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα βιομηχανική στρατηγική για να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μπορούν να μεταβούν προς ένα κλιματικά ουδέτερο και ψηφιακό μέλλον.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 99% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αντιπροσωπεύουν το 50% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και είναι υπεύθυνες για δύο από τις τρεις θέσεις εργασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσης μια νέα στρατηγική για τις ΜμΕ, ενθαρρύνοντας την καινοτομία, τη μείωση της γραφειοκρατίας και την καλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

Ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας

Επιπλέον, τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, το οποίο περιλαμβάνει μέτρα που προωθούν την κυκλικότητα στις μεθόδους παραγωγής, τη βιώσιμη κατανάλωση και τη μείωση των αποβλήτων για προϊόντα στα διάφορα στάδια του κύκλου ζωής τους. Θα επικεντρωθεί στα εξής:

• ηλεκτρονικά προϊόντα και ΤΠΕ
• μπαταρίες και οχήματα
• συσκευασίες και πλαστικά
• υφάσματα
• κατασκευές και κτίρια
• τροφική αλυσίδα

Δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων

Ο τομέας των τροφίμων αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Παρ’όλο που η γεωργία της ΕΕ είναι ο μόνος μείζων γεωργικός τομέας παγκοσμίως που έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (κατά 20% από το 1990), εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των εκπομπών (εκ των οποίων το 70% οφείλεται σε ζώα).  Η στρατηγική ”Farm to Fork’ (Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο) που παρουσίασε η Επιτροπή τον Μάιο του 2020, πρέπει να εγγυηθεί ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα διατροφής, διασφαλίζοντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των αγροτών. Καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, περιορίζοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων και τις πωλήσεις αντιμικροβιακών ουσιών κατά το ήμισυ, μειώνοντας τη χρήση λιπασμάτων, και αυξάνοντας τις εκτάσεις βιολογικής γεωργίας.

Διατήρηση της βιοποικιλότητας

Παράλληλα, η ΕΕ στοχεύει να αντιμετωπίσει την απώλεια της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής εξαφάνισης ενός εκατομμυρίου ειδών. Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030, που παρουσιάστηκε τον Μάιο, στοχεύει στην προστασία της φύσης, στην αναστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και στην ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας. Βασικοί της στόχοι είναι οι εξής:

• αύξηση των προστατευόμενων περιοχών
• διακοπή και αναστροφή της μείωσης των επικονιαστών
• φύτευση τριών δισ. δένδρων έως το 2030
• διάθεση 20 δισ. ευρώ ετησίως για την προστασία της βιοποικιλότητας

Πηγή: envinow

11 Ιουλ 2020

Το μισο παγκοσμιο ΑΕΠ εξαρταται απο το περιβαλλον

Σύμφωνα με το WEF, 37.2 τρισεκατομμύρια ευρώ παραγόμενης οικονομικής αξίας, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον.

Η απώλεια βιοποικιλότητας και η κατάρρευση των οικοσυστημάτων είναι μια από τις κυριότερες απειλές που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα ττην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση εκτίμησης κινδύνου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, υπολογίζεται πώς 37.2 τρισεκατομμύρια ευρώ παραγόμενης οικονομικής αξίας – περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού παγκόσμιου ΑΕΠ – εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη φύση.

Αυτό επισημαίνει το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη με αφορμή την διαδικτυακή εκδήλωση για τη φύση η οποία συνδιοργανώθηκε από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), το World Business Council for Sustainable Development (WBCSD), το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο (ICC), το UN Global Compact, τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) και το διεθνή συνασπισμό Business for Nature.

Μάλιστα, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη συνυπέγραψε επιστολή-κάλεσμα προς τη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα, που απευθύνεται στους επικεφαλής των επιχειρήσεων και τους καλεί να συνεργαστούν άμεσα με τις κυβερνήσεις για να αντιστρέψουν τις απώλειες στη φύση.

Πηγή: envinow, 17 Αυγ 2020

Οι σημαντικοτερες κλιματικες παρεκκλισεις και γεγονοτα (Ιουλιος 2020)

Ο μέσος όρος της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας του εδάφους και των ωκεανών για τον Ιούλιο του 2020, ξεπέρασε τον μέσο όρο για την εποχή και ισοφάρισε την αντίστοιχη τιμή του 2016, ως το δεύτερο υψηλότερο για τον μήνα στο παγκόσμιο ρεκόρ δεδομένων θερμοκρασίας 141 ετών της Εθνικής Διεύθυνσης Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ – NOAA( National Oceanic and Atmospheric Administration), που χρονολογείται από το 1880.

Αυτή η μηνιαία έκθεση, που δημιουργήθηκε από επιστήμονες της NOAA, αποτελεί μέρος της σειράς των κλιματικών υπηρεσιών που παρέχει η NOAA στην κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις, τον ακαδημαϊκό χώρο και το κοινό για να υποστηρίξουν τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων.

Παγκόσμια Μέση Θερμοκρασία Τον Ιούλη του 2020 η παγκόσμια μέση θερμοκρασία στην ξηρά και στους ωκεανούς, ήταν παρόμοιες με αυτές του 2016, που υπήρξε ο δεύτερος θερμότερος Ιούλιος από τις αρχές των καταγραφών.

Έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής Τον Ιουλη του 2020 η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική βρέθηκε κατά 23,1% μικρότερη από τα επίπεδα της περιόδου 1981-2010 – η μικρότερη έκταση θαλάσσιου πάγου για Ιούλιο μήνα από την αρχή των δορυφορικών καταγραφών οι οποίες ξεκίνησαν το 1979.

Βόρεια Αμερική Στη Βόρεια Αμερική σημειώθηκε ο δεύτερος θερμότερος Ιούλιος στα χρονικά.

Ισπανία Η Ισπανία γνώρισε τον 3ο θερμότερο Ιούλιο στα χρονικά.

Ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Για τις Ηπειρωτικές ΗΠΑ ήταν ο 11ος θερμότερος Ιούλιος των καταγραφών.

Ασία Για την Ασία, ο Ιούλιος του 2020 ήταν ο 3ος θερμότερος Ιούλιος των καταγραφών.

Χόνγκ Κονγκ Το Χόνγκ Κονγκ γνώρισε το θερμότερο Ιούλιο όλων των εποχών.

Βασίλειο του Μπαχρέιν Η μέση θερμοκρασία για τον Ιουλη του 2020 στο Μπαχρέιν, βρέθηκε στα επίπεδα του Ιουλίου του 2017, ως η υψηλότερη όλων των εποχών για το μήνα Ιούλη.

Μπαγκλαντές Ισχυρές βροχοπτώσεις σημειώθηκαν σε μέρη του Μπαγκλαντές τον Ιούλιο του 2020, προκαλώντας πάνω από 90 θανάτους και επηρεάζοντας 4.7 εκατομμύρια ανθρώπους.

Τυφώνας Isaias Ο Τυφώνας Isaias ήταν ο δεύτερος τυφώνας της σεζόν στην λεκάνη του Ατλαντικού. Ο Isaias έπληξε με ισχυρές βροχοπτώσεις και σφοδρούς ανέμους σε μέρη της Καραϊβικής και των νοτιοανατολικών ΗΠΑ.

Τυφώνας Hanna O τυφώνας Hanna, ο πρώτος τυφώνας στον Ατλαντικό για τη σεζόν του 2020, έπληξε το νότιο Τέξας στις 25 Ιουλίου. Ο Hanna ήταν επίσης και ο πρώτος τυφώνας Ιουλίου που κατακρημνίσθηκε στο Τέξας από τον Ιούλιο του 2008.

Νότια Αμερική Η Νότια Αμερική είχε τον 9ο θερμότερο Ιούλιο των καταγραφών.

Αυστραλία Κατά τον Ιούλιο του 2020, η Αυστραλία σημείωσε επίπεδα υετού χαμηλότερα από το κανονικό. Η Δυτική Αυστραλία σημείωσε τη μεγαλύτερη απουσία βροχοπτώσεων, 88% κάτω από τον μέσο όρο, ενώ η Νότια Αυστραλία γνώρισε τον ξηρότερο Ιούλιο από το 1997.

Έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής Τον Ιούλιο του 2020 στην Ανταρκτική, η έκταση του θαλάσσιου πάγου ήταν κατά 1.9% χαμηλότερη από το μέσο όρο και η 9η μικρότερη των καταγραφών για Ιούλιο.

πηγή: envinow

18/3/2020

Με πληροφορίες από «National Oceanic and Atmospheric Administration».

Ελλαδα 25η, βάσει του δεικτη περιβαλλοντικης αποδοσης (EPI)

Η τελευταία έκδοση του Δείκτη Περιβαλλοντικής Απόδοσης EPI (Environmental Performance Index) για το 2020 είναι πλέον διαθέσιμη από το Κέντρο Κοινωνικοοικονομικών Δεδομένων και Εφαρμογών SEDAC(Socioeconomic Data and Applications Center) της NASA. Ο δείκτης EPI 2020 ο οποίος παράγεται κάθε δύο χρόνια από το 2006, κατατάσσει 180 χώρες ανάλογα με την περιβαλλοντική υγεία και ζωτικότητα των οικοσυστημάτων, με βάση 32 δείκτες απόδοσης σε 11 θεματικές κατηγορίες: ποιότητα αέρα, υγιεινή και πόσιμο νερό, βαρέα μέταλλα, διαχείριση αποβλήτων, βιοποικιλότητα και βιότοποι, υπηρεσίες οικοσυστημάτων, αλιεία, κλιματική αλλαγή, εκπομπές ρύπανσης, γεωργία και υδάτινοι πόροι. Η έκδοση του 2020 περιλαμβάνει μια γραπτή έκθεση, σύνολα δεδομένων και μια συλλογή με σχεδόν 100 χάρτες που απεικονίζει τις αλλαγές στην απόδοση για περισσότερο από δύο δεκαετίες.

Ο δείτης EPI παρέχει ποσοτικές μετρήσεις για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής απόδοσης μιας χώρας σε διαφορετικές κατηγορίες πολιτικής σε σχέση με σαφώς καθορισμένους στόχους και συγκεντρώνει δεδομένα από πολλούς δείκτες αειφορίας σε μια μόνο τιμή – τον Δείκτη EPI, ο οποίος κυμαίνεται από 0 έως 100. Η μεθοδολογία, προσηλωμένη στους περιβαλλοντολογικούς στόχους, διευκολύνει τις συγκρίσεις μεταξύ των χωρών μεταξύ ομότιμων οικονομικών και περιφερειακών ομάδων.

Οι χώρες με τις πέντε πρώτες βαθμολογίες του δείκτη περιβαλλοντικής απόδοσης EPI για το 2020 είναι η Δανία (82,5), το Λουξεμβούργο (82,3), η Ελβετία (81,5), το Ηνωμένο Βασίλειο (81,3) και η Γαλλία (80,0). Η Ελλάδα έλαβε βαθμολογία EPI 69,1 και έλαβε την 25η θέση πίσω από τις ΗΠΑ. Οι πέντε χώρες με το χαμηλότερο σκορ το 2020 είναι η Ακτή Ελεφαντοστού (25,8), η Σιέρα Λεόνε (25,7), το Αφγανιστάν (25,5), η Μιανμάρ (25,1) και η Λιβερία (22,6).

Στην έκθεση, η Ελλάδα φαίνεται να έχει χαμηλή βαθμολογία στην αλιεία και στους ρυθμούς εκπομπής αερίων των θερμοκηπίου και ατμοσφαιρικών ρίπων σε σχέση με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν, ενδεικτικών των χωρών σε οικονομική ύφεση. Θετική αναφορά στην Ελλάδα γίνεται για τους τομείς της ποιότητας του πόσιμου νερού και της προστασίας των βιοδομών των μεσογειακών δασών,

Ο Δείκτης Περιβαλλοντικής Απόδοσης, έχει αναπτυχθεί από τα Πανεπιστήμια Yale και Columbia των ΗΠΑ (Yale Center for Environmental Law and Policy- CELP και Columbia University for International Earth Science Information Network -CIESIN), και αρχειοθετείται και διανέμεται από την «Πύλη Πληροφοριών» SEDAC της NASA (EOSDIS), κοινωνικοοικονομικών και επιστημονικών δεδομένων και πληροφοριών της Γης.

Στον παρακάτω παγκόσμιο χάρτη, που παρουσιάζεται η κατάταξη των χωρών σύμφωνα με την βαθμολογία του συνολικου δείκτη περιβαλλοντικής απόδοσης EPI για το 2020, με πιο σκούρα χρώματα απεικονίζονται οι χώρες με υψηλότερο σκορ.

8/12/2020

Πηγή: NASA Earthdata