Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε από το 2003 από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια Ημέρα Βουνού. Τα βουνά καλύπτουν το 27% της επιφάνειας της Γης, το 70% της ορεινής γης χρησιμοποιείται για βόσκηση και τα βουνά φιλοξενούν το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η Παγκόσμια Ημέρα Βουνού είναι μια αφορμή για να αναδειχτεί ο ζωτικός ρόλος που διαδραματίζει το βουνό στη ζωή των ανθρώπων και να μας υπενθυμίσει την ευθύνη που έχουμε για τη διατήρησή του.
Ένα πλήθος διπλωματών από σχεδόν 200 χώρες το Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2021 κατέληξαν σε μια μεγάλη συμφωνία με στόχο την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καλώντας τις κυβερνήσεις να επιστρέψουν το επόμενο έτος με πληρέστερα σχέδια για τον περιορισμό των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων και παροτρύνοντας τα πλούσια έθνη να «τουλάχιστον διπλάσια» χρηματοδότηση έως το 2025 για την προστασία των πιο ευάλωτων εθνών από τους κινδύνους ενός θερμότερου πλανήτη.
Η νέα συμφωνία δεν θα λύσει από μόνη της την υπερθέρμανση του πλανήτη, παρά τις επείγουσες απαιτήσεις πολλών από τους χιλιάδες πολιτικούς και ακτιβιστές που συγκεντρώθηκαν στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα στη Γλασκώβη. Αφήνει άλυτο το κρίσιμο ερώτημα του πόσο και πόσο γρήγορα κάθε έθνος πρέπει να μειώσει τις εκπομπές του την επόμενη δεκαετία. Και εξακολουθεί να αφήνει πολλές αναπτυσσόμενες χώρες πολύ μακριά από τα κεφάλαια που χρειάζονται για να χτίσουν καθαρότερη ενέργεια και να αντιμετωπίσουν όλο και πιο ακραίες καιρικές καταστροφές.
Οι συνομιλίες υπογράμμισαν την πολυπλοκότητα της προσπάθειας να κατευθύνει πολλές χώρες, η καθεμία με τα ιδιαίτερα οικονομικά της συμφέροντα και την εσωτερική της πολιτική, να δράσουν από κοινού για το ευρύτερο καλό.
Αλλά η συμφωνία καθιέρωσε μια σαφή συναίνεση ότι όλα τα έθνη πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα, άμεσα, για να αποτρέψουν μια καταστροφική αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Περιέγραψε συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο κόσμος, από τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σχεδόν στο μισό έως το 2030 έως τον περιορισμό του μεθανίου, ενός άλλου ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου. Και θεσπίζει νέους κανόνες για να υποχρεώσει τις χώρες να λογοδοτήσουν για την πρόοδο που σημειώνουν ή αποτυγχάνουν.
Η Αρκτική θερμαίνεται τρεις φορές γρηγορότερα από τον υπόλοιπο πλανήτη και βρίσκεται σε τέτοιο βαθμό κινδύνου που έχει τοποθετηθεί στο επίκεντρο των διαπραγματέυσεων του ΟΗΕ για το κλίμα, οι οποίες διεξάγονται στη Σκωτία.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, ακόμα και μερικά δέκατα του βαθμού της θερμοκρασίας, έχουν σημασία σχετικά το σημείο τήξης των πάγων.
Τα στρώματα πάγου και οι παγετώνες της Αρκτικής συρρικνώνονται, ενώ ορισμένοι παγετώνες έχουν ήδη εξαφανιστεί. Οι μόνιμοι παγετώνες και το παγωμένο έδαφος που δεσμεύει το ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, μεθάνιο, ξεπαγώνουν.
Πυρκαγιές έχουν ξεσπάσει στην Αρκτική. Στη Σιβηρία η θερμοκρασία έφτασε τους 38 βαθμούς Κελσίου. Ακόμη και μια περιοχή που ονομάζεται Last Ice Area (τελευταία περιοχή των πάγων) παρουσίασε απροσδόκητη τήξη μέσα στο 2021.
Τις επόμενες δύο δεκαετίες, η Αρκτική είναι πιθανό να δει καλοκαιρία χωρίς πάγο.
Καθώς επιστρέφει τακτικά στη Γροιλανδία, η Τίλα Μουν, ερευνήτρια στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ, είπε ότι «θρηνεί για τα πράγματα που έχουμε ήδη χάσει» λόγω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που δεσμεύουν τη θερμότητα.
Επιπλέον, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας πως οι αποφάσεις που λαμβάνουμε τώρα για το πόσο περισσότερη ρύπανση άνθρακα εκπέμπει η Γη θα σημαίνουν «μια απίστευτα μεγάλη διαφορά μεταξύ του πόσο πάγο διατηρούμε και πόσο χάνουμε και πόσο γρήγορα», είπε.
Η μοίρα της Αρκτικής φαίνεται δραματική κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για το κλίμα στη Γλασκώβη (COP26) επειδή ό,τι συμβαίνει στην Αρκτική δεν επηρεάζει μόνο την ίδια την Αρκτική αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η υπερθέρμανση εκεί ήδη συμβάλλει σε καιρικές καταστροφές σε άλλα μέρη του κόσμου.
Σε ένα νέο σύγχρονο χώρο ιδιοκτησίας του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», στην περιοχή του Αγροκηπίου θα στεγαστεί η πρώτη Μεσογειακή Τράπεζα Σπόρων που διατηρεί το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (MAIX) με στόχο την προστασία και ανάδειξη της πλούσιας φυτικής ποικιλότητας και των ιθαγενών φυτών της Κρήτης.
Ο νέος χώρος θα δημιουργηθεί μέσω προγραμματικής σύμβασης της Περιφέρειας, του Πολυτεχνείου Κρήτης και του ΜΑΙΧ .
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο διευθυντής του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Γιώργος Μπαουράκης, «οι Τράπεζες Σπόρων θεωρούνται η φθηνότερη και αποτελεσματικότερη μέθοδος, σε σχέση με άλλες μεθόδους, διατήρησης των φυτών. Ωστόσο, καθώς απαιτούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες για τη διατήρηση του γενετικού υλικού (σπόρων) δεν παύουν να απαιτούν ενεργοβόρες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, ειδικά στη μεσογειακή περιοχή. Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει η Μεσογειακή Βιοκλιματική Τράπεζα Σπόρων με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, που στην περιοχή μας μπορούν να βρουν πρόσφορο έδαφος με πολύ θετικά αποτελέσματα».
Φέτος γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα για το Περιβάλλον σε μια συγκυρία πρωτόγνωρη. Βγαίνουμε σταδιακά από τη δυσκολότερη φάση μιας πανδημίας που έχει ήδη κοστίσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές σε ολόκληρο τον κόσμο. Βγαίνουμε τραυματισμένοι, αλλά και λίγο σοφότεροι. Η πανδημία του κορωνοϊού δεν αιφνιδίασε την επιστημονική κοινότητα, ήταν μια απειλή γνωστή· μια απειλή που θα επιμείνει, διότι συνδέεται με την κρίση της βιοποικιλότητας, για την οποία σε μεγάλο βαθμό ενοχοποιείται και η υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σήμερα, παντού στον κόσμο, παρεμβαίνουμε και αλλάζουμε το περιβάλλον με ρυθμό πρωτόγνωρα ταχύ στην ανθρώπινη ιστορία. Η ανεξέλεγκτη αποψίλωση των δασών, η καταστροφή των οικοτόπων, η εντατική γεωργία, το εμπόριο των άγριων ζώων, είναι μερικές από τις αιτίες που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και διευκολύνουν επικίνδυνα την εμφάνιση και εξάπλωση επιδημιών.
Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι οι επιδημίες θα είναι συχνότερες, ότι θα εξελίσσονται ταχύτερα σε πανδημίες, ότι θα έχουν ακόμη σοβαρότερες οικονομικές επιπτώσεις και ότι θα κοστίζουν τη ζωή σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Εκτός αν αλλάξουμε πορεία, μεταβάλλοντας θεμελιωδώς τον τρόπο παραγωγής, το μοντέλο των επενδύσεων, τις καταναλωτικές μας συνήθειες.
Η ανάγκη για καθαρές μορφές ενέργειας και πράσινες τεχνολογίες αποτελεί πλέον κοινό τόπο. Η χώρα μας οφείλει να συμμετάσχει ενεργά σ’ αυτή τη μετάβαση. Η δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ο ενεργειακός μετασχηματισμός, η αξιοποίηση των αποβλήτων, η ανακύκλωση, μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για την αειφόρο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Το μέλλον της πατρίδας μας συνδέεται με την ικανότητά μας να προστατεύσουμε το μοναδικό φυσικό μας περιβάλλον και να διασώσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος υπενθυμίζει ότι η προστασία του περιβάλλοντος έχει ως αναγκαία προϋπόθεση τη βιώσιμη ανάπτυξη. Την ανάπτυξη δηλαδή που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να διακινδυνεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Το περιβάλλον, η οικονομία και η κοινωνική συνοχή είναι αναγκαίο να συνυπάρξουν μέσα από τις αναγκαίες σταθμίσεις, με θεμέλιο την αυτονόητη παραδοχή ότι το περιβάλλον είναι αναλώσιμο. Πρέπει όμως να γίνει κοινή συνείδηση ότι η συνεργασία σε διεθνές επίπεδο είναι ο μοναδικός τρόπος που διαθέτει η ανθρωπότητα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων και την αποφυγή τους.
Πηγή:
5 Ιουνίου 2020 · Αικατερίνη Σακελλαροπούλου