ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ??
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η συντριπτική πλειοψηφία (90%) των καταστροφών έχει προκληθεί από κλιματολογικά αίτια. Είναι γεγονός επίσης, ότι ή τάση των φυσικών καταστροφών, παραμένει αυξητική
Ωστόσο, πρέπει να γίνει απολύτως σαφής, η διάκριση ανάμεσα στις ένοιες «κίνδυνος» και «καταστροφή». Τα ακραία φυσικά γεγονότα είναι στην πραγματικότητα κίνδυνοι που έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν τους ανθρώπους, το περιβάλλον, τις υποδομές και αυτά μετατρέπονται σε καταστροφές, μόνο όταν εμφανιστούν σε ευάλωτες κοινωνίες που δεν έχουν τον τρόπο να τα αντιμετωπίσουν.
Ο φυσικός κίνδυνος (natural hazard) είναι ένα φαινόμενο (πχ. σεισμός, πλημμύρα, καταιγίδα, ξηρασία, κλπ.), το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφικό γεγονός, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Η φυσική καταστροφή (natural disaster) εμφανίζεται όταν ένας κίνδυνος προκαλεί τρωτότητα και η ζημιά είναι τόσο μεγάλη που η πληγείσα κοινότητα δε μπορεί να ανακάμψει με χρήση των δικών της πόρων. Μια καταστροφή συνεπάγεται σημαντική αποδιοργάνωση στη λειτουργία μιας κοινωνίας, με ευρύτατες ανθρώπινες, υλικές ή περιβαλλοντικές απώλειες. Οι φυσικές καταστροφές δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρούνται ως το αναπόφευκτο αποτέλεσμα ενός φυσικού κινδύνου. Η σωστή ενημέρωση και η διάδραση, μπορεί να δημιουργήσει το υπόβαθρο ώστε η κοινωνία να προσαρμοστεί και τελικά να ανταποκριθεί στους κινδύνους που αντιμετωπίζει. Με βάση όλα αυτά, μπορείτε να δείτε παρακάτω κάποιες βασικές οδηγίες, αλλά και να αναζητήσετε εκτενέστερα σχέδια αντιμετώπισης, για πιθανές καταστάσεις κρίσης.
Δείτε εδώ τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κρήτης:
ΕΙΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΣΕΙΣΜΩΝ – ΚΡΗΤΗ
ΕΙΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ – ΚΡΗΤΗ
ΕΙΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙΡΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΑΡΔΑΝΟΣ – ΚΡΗΤΗ
ΠΡΙΝ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
Σε περίπτωση που ενημερωθείτε για την εκδήλωση έντονης βροχόπτωσης :
- Βεβαιωθείτε ότι τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας δεν είναι φραγμένα και οι υδρορροές λειτουργούν κανονικά.
- Περιορίστε τις μετακινήσεις σας και αποφύγετε την εργασία και την παραμονή σε υπόγειους χώρους.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ
- Αν είστε μέσα σε κτίριο
- Εγκαταλείψτε υπόγειους χώρους και μετακινηθείτε σε ασφαλές υψηλό σημείο.
- Αν βρίσκεστε σε ανοικτό χώρο
- Μην διασχίσετε χείμαρρο πεζοί ή με αυτοκίνητο.
- Μείνετε μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια.
- Εγκαταλείψτε το αυτοκίνητό σας αν έχει ακινητοποιηθεί καθώς ενδέχεται να παρασυρθεί ή να πλημμυρίσει.
- Μην πλησιάζετε σε περιοχές όπου έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑ
- Αν βρίσκεστε σε ανοικτό χώρο
- Μείνετε μακριά από περιοχές που έχουν πλημμυρίσει ή μπορεί να ξαναπλημμυρίσουν τις επόμενες ώρες.
– η πλημμύρα ενδέχεται να έχει μεταβάλει τα χαρακτηριστικά γνώριμων περιοχών και τα νερά να έχουν παρασύρει μέρη του δρόμου, των πεζοδρομίων κλπ.
– εγκυμονούν κίνδυνοι από σπασμένα οδοστρώματα, περιοχές με επικίνδυνη κλίση, λασποροές κλπ.
– τα νερά ενδέχεται να είναι μολυσμένα αν έχουν παρασύρει μαζί τους απορρίμματα, αντικείμενα και νεκρά ζώα. - Προσέξτε να μην εμποδίζετε τα συνεργεία διάσωσης.
- Μην πλησιάζετε σε περιοχές που έχουν σημειωθεί κατολισθήσεις και πτώσεις βράχων.
- Ελέγξτε αν το σπίτι ή ο χώρος εργασίας σας κινδυνεύει από πτώση βράχων.
Αν πρέπει οπωσδήποτε να βαδίσετε ή να οδηγήσετε σε περιοχές που έχουν πλημμυρίσει
- Προσπαθήστε να βρείτε σταθερό έδαφος.
- Αποφύγετε νερά που ρέουν.
- Αν βρεθείτε μπροστά σε δρόμο που έχει πλημμυρίσει, σταματήστε – αλλάξτε κατεύθυνση.
- Αποφύγετε τα λιμνάζοντα νερά. Ενδέχεται να αποτελέσουν καλούς αγωγούς ηλεκτρικού ρεύματος καθώς κρύβουν υπόγεια καλώδια ή διαρροές από εγκαταστάσεις
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ
- Θυμηθείτε ότι οι κίνδυνοι από την πλημμύρα δεν υποχωρούν αμέσως μετά την απόσυρση των υδάτων.
- Βεβαιωθείτε από τις Αρχές ότι η περιοχή που βρίσκεται το σπίτι ή ο χώρος εργασίας σας είναι πλέον ασφαλής και κατόπιν επιστρέψτε σε αυτήν ειδικά αν έχει προηγηθεί εκκένωση.
- Κλείστε την τροφοδοσία του ηλεκτρικού ρεύματος, ακόμα και αν στην περιοχή σας έχει διακοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα.
- Κλείστε την παροχή νερού, για το ενδεχόμενο βλάβης στο δίκτυο ύδρευσης.
- Για να εξετάσετε ένα κτίριο που έχει πλημμυρίσει
- Φορέστε κλειστά παπούτσια ώστε να αποφύγετε τραυματισμούς από αντικείμενα ή ανωμαλίες στο έδαφος που κρύβουν τα νερά.
- Εξετάστε τους τοίχους, τις πόρτες, τις σκάλες και τα παράθυρα.
- Εξετάστε τα δίκτυα του ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και αποχέτευσης.
Κατά την διάρκεια εκδήλωσης κατολισθήσεων
- Απομακρυνθείτε το ταχύτερο δυνατό από την περιοχή εκδήλωσης της κατολίσθησης.
- Αν παραμείνετε στο σπίτι, μετακινηθείτε σε ψηλότερους ορόφους.
- Εάν είναι αδύνατο να απομακρυνθείτε καθίστε στο πάτωμα σε εμβρυακή στάση και προστατέψτε το κεφάλι σας.
- Να είστε έτοιμοι να μετακινηθείτε γρήγορα. Δώστε προτεραιότητα στην ασφάλεια του εαυτού σας και όχι των υπαρχόντων σας.
- Μείνετε σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση όταν οδηγείτε. Τα κράσπεδα κατά μήκος των οδών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε κατολισθήσεις και καταπτώσεις βράχων. Παρατηρείτε με προσοχή το δρόμο για πιθανά σημάδια καθίζησης, κατάρρευσης, καταπτώσεις βράχων κλπ
Μετά την εκδήλωση κατολισθήσεων
- Μείνετε μακριά από την περιοχή της κατολίσθησης. Μπορεί να υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης νέας κατολίσθησης.
- Παρακολουθείτε τους τοπικούς ραδιοφωνικούς ή τηλεοπτικούς σταθμούς για τις τελευταίες πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών που προέκυψαν από την εκδήλωση της κατολίσθησης.
- Ελέγξτε για τραυματίες και παγιδευμένα άτομα περιμετρικά του χώρου εκδήλωσης της κατολίσθησης, χωρίς να εισέλθετε σε αυτόν. Κατευθύνεται τα σωστικά συνεργεία στις θέσεις των παγιδευμένων.
- Ελέγξτε για βλάβες σε δίκτυα κοινής ωφέλειας, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και αναφέρεται τις βλάβες στις αρμόδιες Αρχές.
Ελέγξτε για ζημιές τα κρίσιμα σημεία για την στατικότητα του σπιτιού σας.
Φροντίστε να ενημερώνεστε διαρκώς από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση για την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων. Οι επίσημες πηγές ενημέρωσης είναι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) και η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Σε περίπτωση ανάγκης καλέστε εναλλακτικά: Αστυνομία 100, Πυροσβεστικό Σώμα 199, ΕΚΑΒ 166, τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης 112.
Τοποθετείστε σε εμφανές σημείο στο σπίτι τους παραπάνω αριθμούς τηλεφώνων πρώτης ανάγκης εφόσον τα παιδιά σας είναι σε θέση να τους χρησιμοποιήσουν και βεβαιωθείτε ότι το γνωρίζουν.
Βοηθήστε τα παιδιά σας να απομνημονεύσουν οικογενειακά στοιχεία όπως το επίθετό τους, τη διεύθυνση και τον αριθμό τηλεφώνου του σπιτιού.
Εξηγείστε σε όλα τα μέλη της οικογένειας πώς και πότε να κλείνουν τις παροχές ηλεκτρικού, φυσικού αερίου και νερού, πώς να χρησιμοποιούν τον πυροσβεστήρα και πώς να καλούν σε βοήθεια.
Προμηθευτείτε είδη πρώτης ανάγκης όπως κουτί πρώτων βοηθειών, πυροσβεστήρα, φακό και μπαταρίες, φορητό ραδιόφωνο κλπ.
Μεριμνήστε ειδικά για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους.
Αν πρόκειται να μετακινηθείτε
- Ενημερωθείτε για τον καιρό και την κατάσταση του οδικού δικτύου.
- Ανάλογα με τον προορισμό σας αναλογιστείτε το είδος των καιρικών φαινομένων που ενδέχεται να συναντήσετε (χιόνι, παγετός, χαλάζι, βροχόπτωση κλπ.).
- Ταξιδέψτε στη διάρκεια της ημέρας, προτιμώντας τις κεντρικές αρτηρίες και όχι τους δυσπρόσιτους και ερημικούς δρόμους.
- Ενημερώστε τους οικείους σας για τη διαδρομή που θα ακολουθήσετε.
- Ελέγξτε την κατάσταση του αυτοκινήτου σας πριν από κάθε μετακίνηση και εξοπλιστείτε με τα απαραίτητα μέσα (αντιολισθητικές αλυσίδες, αντιψυκτικά υγρά, ομπρέλες, αδιάβροχα, γαλότσες, φακό, κουτί πρώτων βοηθειών κλπ.).
- Προσέξτε όταν βαδίζετε ώστε να αποφύγετε τραυματισμούς λόγω της ολισθηρότητας του οδοστρώματος και των πεζοδρομίων ή εξαιτίας της πτώσης αντικειμένων από υπερβολικό άνεμο ή χαλαζόπτωση.
- Προτιμήστε τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τις μετακινήσεις σας.
- Μείνετε ήρεμοι και υπομονετικοί. O πανικός επιβαρύνει την κατάσταση.
Μόλις αντιληφθείτε μια πυρκαγιά
Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στην Πυροσβεστική Υπηρεσία (199) και δώστε σαφείς
πληροφορίες για:
– την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεστε, την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
– το είδος της βλάστησης που καίγεται.
Αν η πυρκαγιά πλησιάζει στο σπίτι σας
- Μεταφέρετε όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτιρίου σε κλειστούς
και προφυλαγμένους χώρους.
- Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες κλπ.) για να μην
διεισδύσουν οι καύτρες στο εσωτερικό του σπιτιού.
- Κλείστε τις παροχές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το σπίτι.
- Μαζέψτε τις τέντες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα.
- Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος και απλώστε τους ώστε να καλύπτεται η περίμετρος του σπιτιού.
- Αν η ορατότητα είναι μειωμένη, ανάψτε τα εσωτερικά και τα εξωτερικά φώτα του για να γίνεται ορατό μέσα από τους καπνούς.
Μόλις περάσει η πυρκαγιά
- Βγείτε από το σπίτι και σβήστε αμέσως τις μικροεστίες που απομένουν.
- Ελέγξτε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων.
Αν η πυρκαγιά έχει φτάσει στο σπίτι σας
- Μην εγκαταλείπετε το κτίριο εκτός αν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη.
- Μην μπαίνετε μέσα σε αυτοκίνητο. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα σπίτι κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.
- Αν παραμείνετε στο σπίτι:
– Κλείστε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα.
– Φράξτε τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει μέσα ο καπνός.
– Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.
– Κλείστε τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
– Γεμίστε την μπανιέρα, τους νιπτήρες και τους κουβάδες με εφεδρικό νερό.
– Συγκεντρωθείτε όλοι σε ένα δωμάτιο.
– Φροντίστε να υπάρχει φακός και εφεδρικές μπαταρίες για περίπτωση διακοπής ρεύματος. - Αν το σπίτι σας είναι ξύλινο αναζητείστε καταφύγιο σε κτιστό σπίτι.
- Αν διαταχθεί οργανωμένη απομάκρυνση από την περιοχή ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των Αρχών και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει περισσότερο από ποτέ τη χώρα μας. Υψηλής έντασης ακραία καιρικά φαινόμενα, είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας. Απαιτείται πρόληψη, προετοιμασία και πλήρης επίγνωση των συνθηκών. Eιδικά σε περιοχές συγκέντρωσης πληθυσμού, παίζει τεράστιο ρόλο η άμεση και έγκαιρης προειδοποίηση σε ότι αφορά τον επικείμενο κίνδυνο, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας από τον κρατικό μηχανισμό και τους πολίτες.
Η προστασία των πολιτών δεν είναι εφικτή χωρίς την ενεργό συμμετοχή τους. Η ενημέρωση και δραστηριοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση, είναι καταλυτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής προστασίας σε τοπικό επίπεδο. Ας ακολουθήσουμε τις κατάλληλες οδηγίες που δίνονται, σε συνεργασία και με την Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας. Ας προστατέψουμε ό,τι είναι σημαντικό, για να μη χρειαστεί να έρθουμε αντιμέτωποι με καταστροφές, για να μην κινδυνέψουν περιουσίες, αλλά και ανθρώπινες ζωές.