1992 Σύμβαση-Πλαίσιο των ΗΕ για την κλιματική αλλαγή στο Ρίο

Ήταν τα πρώτα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Στη λεγόμενη «Συνάντηση κορυφής για την προστασία της γης», όπως έμεινε στην ιστορία, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύτηκαν να θεσπίσουν εθνικά προγράμματα για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις. Από τις βιομηχανικές χώρες ζητήθηκε να επιτύχουν τη σταθεροποίηση των δικών τους εκπομπών αερίων στα επίπεδα του 1990, μέχρι το έτος 2000.  Μια διάσκεψη σταθμός που συνέδεσε το περιβάλλον με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αποτέλεσε ουσιαστικά το “σύνταγμα” της πολιτικής για το κλίμα.

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΥΟΤΟ

Το Πρωτόκολλο στοχεύει σε συνολική μείωση των εκπομπών τουλάχιστον κατά 5% την πενταετία 2008-2012 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Για την επίτευξή του, τα ανεπτυγμένα Κράτη – Μέρη του, καλούνται να εξασφαλίσουν ότι οι εκπομπές τους, για 6 συνολικά αέρια, δεν θα υπερβούν συγκεκριμένα όρια που τους τίθενται. Το Πρωτόκολλο τέθηκε σε ισχύ το 2005 και προβλέπει την εγκαθίδρυση ενός αυστηρού καθεστώτος συμμόρφωσης από τις βιομηχανοποιημένες χώρες, ενώ δεν υπάρχουν ποσοτικοί στόχοι για αναπτυσσόμενες χώρες.  90 ημέρες μετά την επικύρωση του Πρωτοκόλλου και από τη Ρωσία, ικανοποιήθηκαν πλέον και οι 2 απαραίτητοι όροι προκειμένου να τεθεί σε ισχύ, οι οποίοι είναι: να έχει κυρωθεί τουλάχιστον από 55 κράτη- Μέρη της Σύμβασης για τις κλιματικές αλλαγές, και μεταξύ αυτών να συμπεριλαμβάνονται ανεπτυγμένες χώρες που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 55% των συνολικών εκπομπών CO2  των χωρών αυτών κατά το 1990.

Η Ελλάδα υπέγραψε το Πρωτόκολλο τον Απρίλιο του 1998, παράλληλα με τα υπόλοιπα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η επίσημη επικύρωση έγινε το Μάιο 2002, ενώ δεν συμμετείχαν μέχρι πρότινος οι  ΗΠΑ, παρ’όλο που είναι υπεύθυνες για υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015.

Αποτελεί ένα σχέδιο, με έναρξη δράσης από το 2020. Tέθηκε σε εφαρμογή στις 4/11/2016 και φέρει τις υπογραφές 195 χωρών. Κύρια στοιχεία της συμφωνίας:

• Ως μακροπρόθεσμος στόχος ορίζεται η συγκράτηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα (ιδανικά 1,5°C)
• Οι χώρες οφείλουν να υποβάλλουν ολοκληρωμένα σχέδια δράσης για το κλίμα με στόχο τη μείωση των εκπομπών τους
• Οι κυβερνήσεις οφείλουν να γνωστοποιούν ανά 5ετία τις συνεισφορές τους σε αέρια, με σκοπό τον καθορισμό πιο φιλόδοξων στόχων
• Οι χώρες οφείλουν να γνωστοποιούν στο κοινό την πρόοδό τους προς την επίτευξη των στόχων, με σκοπό την εξασφάλιση διαφάνειας και εποπτείας
• Η ΕΕ και άλλες ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να εξακολουθήσουν να παρέχουν χρηματοδότηση για το κλίμα, προκειμένου να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές και να θωρακιστούν έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (Πολωνία, 20188).

200 χώρες επιβεβαίωσαν τους κανόνες εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού κατά της υπερθέρμανσης του Πλανήτη. Ωστόσο δεν ανέλαβαν νέες δεσμεύσεις για αναπροσαρμογή των στόχων τους για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το συνεχώς αυξανόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

ΜΑΔΡΙΤΗ 25^η συνδιάσκεψη Δεκέμβριος 2019

• 25.000 συμμετέχοντες από σχεδόν 200 χώρες αναλαμβάνουν να συγκεκριμενοποιήσουν τους τρόπους με τους οποίους θα εφαρμόσουν τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα του 2015 που προβλέπει περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας μέχρι το 2100 κατά 2^ο C και ιδανικά κατά μόλις 1,5^ο C. Η υπηρεσία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή κάλεσε τις κυβερνήσεις να εκπληρώσουν τους στόχους για τη μείωση των εκπομπών, σημειώνοντας ότι ένα εκατομμύριο ζωές θα μπορούσαν να σώζονται ετησίως μόνο μέσω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
• Στη Μαδρίτη δεν επιτεύχθηκε κάποια νέα συμφωνία. Αν και ο πλανήτης ήδη κινείται σε μια αύξηση της τάξης των 3-4^ο C, με δυνητικά δραματικές συνέπειες για πολλές χώρες, μέχρι στιγμής μόνο κάποιες αφρικανικές και ασιατικές χώρες δεσμεύονται ότι θα κάνουν περισσότερα για τη προστασία του κλίματος από ό,τι συμφώνησαν πριν από 4 χρόνια στο Παρίσι.
• Οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν οριστικά από την Συμφωνία του Παρισιού και δυστυχώς δεν είναι η μόνη χώρα που αδιαφορεί για την κλιματική αλλαγή (όμοια πολιτική ακολουθούν Ινδία, Κίνα, κλπ).

Η κλιματική αλλαγή θεωρείται η μεγαλύτερη εν δυνάμει απειλή για την υγεία τον 21ο αιώνα… υπολογίζεται ότι περισσότερα από 7 εκατομμύρια ανθρώπων πεθαίνουν ετησίως από τη ρύπανση του αέρα σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.

23 Σεπτεμβρίου 2019 Νέα Υόρκη – Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα.

Η Σύνοδος αυτή, αν και θεωρήθηκε ένα σημείο καμπής, ωστόσο οι χώρες που ρυπαίνουν περισσότερο (και συνήθως οι πιο πλούσιες), εξακολουθούν να μην δεσμεύονται ουσιαστικά, αλλά συνεχίζουν να λαμβάνουν ανεπαρκή μέτρα. Παραδόξως, οι χώρες που ανακοίνωσαν τα πιο συγκεκριμένα μέτρα είναι αυτές που κινδυνεύουν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, αν και όχι με δική τους ευθύνη.

Πράγματι, χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία, που αποτελούν τους μεγαλύτερους ρυπαντές, πρέπει να πάρουν πολύ γενναία μέτρα. Η Ινδία ανακοίνωσε αποφάσεις για την ενεργειακή της κάλυψη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που είναι ένα σημαντικό βήμα μπροστά, όμως σύμφωνα με περιβαλλοντολόγους τα μέτρα αυτά δεν θα πιάσουν το στόχο για αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5^ο C. Αντίστοιχα η Κίνα, παρά τα μέτρα για τις αναδασώσεις και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν προβλέπεται να πιάσει τον στόχο για περιορισμό στην αύξηση της θερμοκρασίας στους 2^ο C βαθμούς. Τέλος, στη Σύνοδο της Νέας Υόρκης δεν μίλησε εκπρόσωπος των ΗΠΑ, καθώς η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει αποχωρήσει από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου απορροφούν, για να μην επιβαρύνουν το κλίμα. Η Φινλανδία ανακοίνωσε ότι έχει στόχο να γίνει η πρώτη χώρα που θα παράγει λιγότερες εκπομπές από όσες απορροφά.

Καθώς το κλίμα αλλάζει, οι αρνητικές επιπτώσεις γίνονται όλο και πιο έκδηλες στην καθημερινότητα μας. Οι συνέπειες της κλιματικής μεταβολής στην οικονομία, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στις μεταφορές, στην υγεία, στην εξορυκτική βιομηχανία και σε άλλους κλάδους είναι σημαντικές, γι’ αυτό και κρίνεται απαραίτητο να σχεδιαστεί συγκεκριμένη πολιτική προσαρμογής που να καλύπτει όλους τους τομείς. Στα πλαίσια αυτά, θεσμοθετήθηκαν σε παγκόσμια κλίμακα, οι λεγόμενοι «17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης» και άλλες πρωτοβουλίες από τη Διεθνή Ατζέντα, με σκοπό την προσαρμογή όλων των κρατών στις προτεινόμενες λύσεις, αλλά ακόμη περισσότερο την υιοθέτηση μιας νέας νοοτροπίας. Προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι για μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, οφείλουν τόσο οι πολίτες, όσο και οι κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μια σαφώς περιβαλλοντική πεποίθηση και να προβούν σε ανάλογες δράσεις.

Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί απλώς ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα, αντίθετα, σχετίζεται άμεσα με το αναπτυξιακό μοντέλο μίας χώρας, με τους παραγωγικούς κλάδους να επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα και να απαιτείται  προσαρμογή για να διατηρήσουν τη δυναμική τους. Η έγκαιρη ανάλυση των χαρακτηριστικών της κλιματικής αλλαγής, επιτρέπει τόσο την προσαρμογή, όσο και την προστασία παραγωγικών κλάδων, της αγοράς εργασίας, διευκολύνει τον εντοπισμό και την ανάπτυξη νέων (αντισταθμιστικών προς αυτούς που πλήγονται) κλάδων, αναδεικνύει την ανάγκη για αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού πλαισίου, ≪εκπαιδεύει≫ το κράτος στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, προστατεύει το κοινωνικό κεφάλαιο και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αλλά και αναδεικνύει συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαμορφώνονται ανά παραγωγικό κλάδο.

Για την εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων, και το πως μπορεί κάθε χώρα να ανταποκριθεί, προκύπτουν 3 οικονομικά σενάρια, που μπορείτε να δείτε αναλυτικά εδώ

1. Σενάριο Μη Δράσης.
2. Σενάριο Μετριασμού
3. Σενάριο Προσαρμογής

Οι κυριότερες πολιτικές που αφορούν τα σενάρια μετριασμού και προσαρμογής, σχετίζονται με:

• προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
• ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας,
• μείωση των εκπομπών αερίων διοξειδίου του άνθρακα
• αντισταθμιστικά μέτρα για τις παραγωγικές μονάδες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμπεριλάβει τις απαραίτητες πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια, στην Πράσινη Βίβλο, η οποία μετά και από διαβούλευση, οριστικοποιήθηκε το 2014, με μια σειρά μέτρων και στόχων για το 2030. Οι 4 καθοριστικοί στόχοι:

1. δέσμευση της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% τουλάχιστον έως το 2030, σε σύγκριση με το 1990
2. δέσμευση της ΕΕ, για κατανάλωση τουλάχιστον κατά 27% ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2030
3. σε επίπεδο ΕΕ, προσπάθεια για βελτίωση τουλάχιστον κατά 27% της ενεργειακής απόδοσης το 2030
4. στήριξη της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, με ηλεκτρική διασύνδεση συγκεκριμένων χωρών σε ποσοστό 15% έως το 2030

Το Στρατηγικό όραμα της Ευρώπης ανοίγει τον δρόμο για την κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050, επενδύοντας σε ρεαλιστικές τεχνολογικές λύσεις, ισχυροποιώντας τους πολίτες και εναρμονίζοντας τη δράση σε βασικούς τομείς, όπως η βιομηχανική πολιτική, η χρηματοδότηση ή η έρευνα – διασφαλίζοντας παράλληλα την κοινωνική δικαιοσύνη για μια δίκαιη μετάβαση. Όλα αυτά, όπως καταγράφονται στον Ενεργειακό Χάρτη Πορείας για το 2050 και τη Λευκή Βίβλο, θέτουν ως ουσιαστικό στόχο να έχει έως τότε  επιτευχθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80-95% κάτω από τα επίπεδα του 1990.

Σύμφωνα με την UNFCCC, αυτός είναι και ο μόνος τρόπος σταθεροποίησης των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σε επίπεδα που θα αποτρέψουν την επικίνδυνη ανθρωπογενή παρεμβολή στο κλιματικό σύστημα.

H ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Η Ελλάδα έχει υποστηρίξει το σύνολο των διεθνών και ευρωπαϊκών αποφάσεων για την προστασία του κλίματος, καθώς ως χώρα που από τη μία ευθύνεται περιορισμένα για την κλιματική αλλαγή και από την άλλη επηρεάζεται σημαντικά από αυτήν, έχει κάθε συμφέρον να δρομολογηθούν με την απαιτούμενη αυστηρότητα, όλα τα συμφωνηθέντα σε διεθνές επίπεδο.

Ως εκ τούτου, έχει εντάξει στο αναπτυξιακό της μοντέλο, προγράμματα μείωσης των εκπομπών, ακολουθώντας πρακτικές όπως:

• αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, ηλιακή, βιομάζα) και εγκαταστάσεις συνδυασμένης παραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας,
• βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, π.χ. στα κτίρια, τη βιομηχανία, τις οικιακές συσκευές,
• μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των νέων επιβατικών αυτοκινήτων,
• μέτρα περιορισμού των εκπομπών στη μεταποιητική βιομηχανία,
• μέτρα μείωσης των εκπομπών από τους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων.

Η ανάλυση και αξιολόγηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων, των σχεδίων διαχείρισης των υδάτων, των πολεοδομικών και αστικών σχεδίων και τέλος της βασικής περιβαλλοντικής, χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας, αποδεικνύει ότι η ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στο αναπτυξιακό μοντέλο της Ελλάδος, είναι  απολύτως αναγκαία, αν και συχνά  δυσχερής.

Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Ελλάδας ώστε να λαμβάνει υπόψη τη διάσταση της κλιματικής αλλαγής. Η αναθεώρηση αυτή ουσιαστικά αφορά στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, τα Περιφερειακά Πλαίσια και τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια για τον Tουρισμό, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τις Υδατοκαλλιέργειες. Τα παραπάνω άλλωστε συνθέτουν τις χωρικές και θεματικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη της Ελλάδας και συνδέονται στενά με τους κλάδους που προτάσσονται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

Σε ό,τι αφορά τις κατασκευές, δεδομένου ότι η διάρκεια ζωής των μεγάλων υποδομών, όπως είναι οι γέφυρες, οι λιμένες και οι αυτοκινητόδρομοι, είναι 60-80 έτη, στις επενδύσεις που γίνονται σήμερα πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι συνθήκες που προβλέπεται να επικρατούν στα τέλη του αιώνα. Τα κτίρια και άλλες υποδομές που σχεδιάστηκαν με πρόβλεψη διάρκειας ζωής έως 50 έτη, πρέπει να αντέξουν επιπλέον και στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες. Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, κατά τον σχεδιασμό των υποδομών λαμβάνονται ήδη υπόψη τα τελευταία δεδομένα σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Στις ΗΠΑ, ο σχεδιασμός των γεφυρών στις παράκτιες περιοχές γίνεται με βάση την υπόθεση ότι η στάθμη της θάλασσας θα ανέλθει κατά ένα μέτρο.

Η χώρα οργανώνεται για να αντιμετωπίσει τις αλλαγές στο κλίμα και ό,τι αυτές επιφέρουν. Με τον Νόμο 4414/2016 θεσμοθετήθηκε η Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) και η υποχρέωση των Περιφερειακών Αρχών να εκπονήσουν Περιφερειακά Σχέδια για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ). Αυτά αποτελούν τα κύρια εργαλεία χάραξης και υλοποίησης μιας σύγχρονης, αποτελεσματικής και πολυτομεακής πολιτικής προσαρμογής, που θα ενισχύσει την κλιματική ανθεκτικότητα της χώρας μας και θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και προκλήσεις.

ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΑΛΛΑΖΕΙ. ΕΜΕΙΣ?

Οι δράσεις για το μετριασμό των εκπομπών CO2 και άλλων επιβλαβών αερίων για τη βελτίωση των συνθηκών του πλανήτη μας και τη βοήθεια των κοινοτήτων που έχουν πληγεί, δεν αποτελούν ευθύνη μόνο όσων βρίσκονται σε καίριες πολιτικές και διοικητικές θέσεις. Ο καθημερινός τρόπος ζωής μας ως πολιτών, είναι επίσης σημαντικός.

Οι βασικοί δείκτες των επιπτώσεων των συνηθειών μας στο περιβάλλον είναι:

• το Οικολογικό Αποτύπωμα, χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της ανθρώπινης κατανάλωσης φυσικών πόρων σε σχέση με την ικανότητα του πλανήτη να τους αποκαταστήσει.
• το Υδατικό Αποτύπωμα, ένα μέτρο της ανθρώπινης χρήσης γλυκού νερού σε όγκους νερού που καταναλώνονται ή/και μολύνονται, και
• το Αποτύπωμα Άνθρακα, το συνολικό ποσό αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται άμεσα και έμμεσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Μετρώντας τους δείκτες αυτούς, μπορούμε να αξιολογήσουμε την πίεση που ασκούμε στον πλανήτη, και ανάλογα  να διαχειριστούμε τα οικολογικά μας στοιχεία με περισσότερη σύνεση και να αναλάβουμε προσωπική και συλλογική δράση. Είναι απολύτως βέβαιο ότι η αποκατάσταση της κλιματικής δικαιοσύνης, ξεκινά από τις καθημερινές μας επιλογές, καθώς και τη θεσμική ή εθελοντική συμμετοχή μας.

Η κοινοτική Οδηγία μάλιστα, από το 1995 (καταστατική Σύμβαση του Άαρχους) έκρινε τη συμμετοχή του κοινού στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων ως επιβεβλημένη, και καθόρισε την υποχρέωση των αρχών να λαμβάνουν υπόψιν τους τα αποτελέσματα των διαδικασιών αυτών. Άνοιξε έτσι ο δρόμος της περιβαλλοντικής πληροφόρησης στο κοινό, ώστε τόσο οι πολίτες όσο και οι φορείς, να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότερο στα ζητήματα αυτά.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2019), οι Ευρωπαίοι πολίτες ανησυχούν πολύ για την κλιματική αλλαγή και στηρίζουν την ανάληψη δράσεων για την αντιμετώπισή της.

• Το 93% των πολιτών της ΕΕ θεωρεί την κλιματική αλλαγή σοβαρό πρόβλημα και το 79% πολύ σοβαρό πρόβλημα.
• Το 92% όσων απάντησαν στην έρευνα θεωρεί ότι είναι σημαντικό η εθνική κυβέρνηση να θέσει φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της χρησιμοποιούμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και το 89% πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παρέχουν στήριξη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030.
• Το 84% πιστεύει ότι θα πρέπει να διατεθεί υψηλότερη δημόσια χρηματοδότηση για τη μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει μείωση των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα.
• Το 92% όσων απάντησαν στην έρευνα – περισσότεροι από 8 στους 10 σε κάθε κράτος μέλος – συμφωνεί ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο κατά την αντιστάθμιση των υπόλοιπων εκπομπών, προκειμένου να καταστεί η οικονομία της ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
• Περισσότεροι από 8 στους 10 συμφωνούν ότι η ΕΕ μπορεί να ωφεληθεί οικονομικά από την προώθηση σε χώρες εκτός της ΕΕ της εμπειρογνωσίας της όσον αφορά τις νέες καθαρές τεχνολογίες (81%), ενώ το 79% πιστεύει ότι με τη λήψη μέτρων για την κλιματική αλλαγή οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα γίνουν περισσότερο καινοτόμες και ανταγωνιστικές.
• Η μεγάλη πλειονότητα συμφωνεί ότι η μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων από χώρες εκτός της ΕΕ μπορεί να αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια και να ωφελήσει την ΕΕ οικονομικά (72%).
• Το 93% όσων έχει προβεί σε τουλάχιστον μία συγκεκριμένη ενέργεια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, όπως η μείωση και η ανακύκλωση απορριμμάτων (75%) και ο περιορισμός, της κατανάλωσης ειδών μιας χρήσης (62%).
• 7 στους 10 (70%) συμφωνούν ότι η προσαρμογή στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα για τους πολίτες της ΕΕ.

Δεν υπάρχει τομέας της οικονομικής και κοινωνικής ζωής που να μην επηρεάζεται άμεσα ή έμμεσα από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αν και  αποτελεί προτεραιότητα, είναι ικανή μονάχα να μετριάσει και όχι να ανακόψει πλήρως την ανθρωπογενώς προκαλούμενη κλιματική αλλαγή. Μία ορθολογικά σχεδιασμένη διαδικασία προσαρμογής στις νέες, ραγδαία μεταβαλλόμενες, κλιματικές συνθήκες αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική λύση για αντιμετώπιση των επιπτώσεων.

Η προσαρμογή, είναι η λέξη κλειδί.

Προσοχή!!!!  Όχι προσαρμογή στην ιδέα ότι “όλα θα είναι έτσι πλέον”. Όχι προσαρμογή δική μας στα αποτελέσματα, αλλά προσαρμογή των δράσεων που απαιτούνται για να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί η κρίση. Όπως γίνεται απολύτως σαφές, η μία και μοναδική παράμετρος που επηρεάζει περισσότερο από όλες τις άλλες την αλλαγή του κλίματος, είναι η ανθρωπογενής παρέμβαση!!! Επομένως από εκεί ξεκινάει και εκεί καταλήγει η επίλυση του προβλήματος.

Πολιτικές σύνδεσης της κοινωνίας με την κλιματική αλλαγή

Πέρα από κάθε πρόγραμμα και κάθε στρατηγική, το μεγαλύτερο στοίχημα είναι η αλλαγή στάσεων, ως προς το τι οφείλουμε να κάνουμε, ο καθένας ατομικά. Απαιτείται αγώνας για να αντιπαλέψουμε νοοτροπίες πολλών δεκαετιών. Καμία εξέλιξη και καμία δράση πλέον δε μπορεί να είναι ασύνδετη με τα σενάρια κλιματικής κρίσης που βιώνουμε. Σε μια Ευρώπη που έχει πλέον κηρυχθεί σε κατάσταση «έκτακτης κλιματικής ανάγκης» από το Νοέμβριο του 2019, τόσο ο άνθρωπος όσο και η πολιτεία, οφείλει να συμβάλλει με κάθε τρόπο στο μετριασμό των φαινομένων, την αειφορία και την βιώσιμη ανάπτυξη.

Το περιβάλλον, έχει πλέον τέτοιο πρωταγωνιστικό ρόλο, ώστε όταν το οικονομικό όφελος παρακάμπτει τους όρους βιωσιμότητας, οποιαδήποτε πράξη καθίσταται απαγορευτική. Επομένως οφείλει ο κόσμος να ασκηθεί πάνω στη συνάφεια: Οικονομία – Τεχνολογία – Περιβάλλον. Το τρίπτυχο αυτό είναι στο κέντρο κάθε δράσης και από αυτό θα προέλθει η ανάκαμψη σε κάθε τομέα.

Η νοηματοδότηση μπορεί να γίνει μόνο μέσω της αφύπνισης των πολιτών, κάτι που θα οδηγήσει και στη συνειδητή προσφορά μας στο κράτος και όχι μόνο στην απαίτησή μας από αυτό.  Οφείλει ο πολίτης να κατανοήσει ότι η σχέση του με το κράτος είναι ένας αμφίδρομος ωφέλιμος δεσμός και όχι ένα «δούναι και λαβείν» χρημάτων και άλλων παροχών.

Κάποιες πιθανές προτάσεις για να γίνει αυτό:

• Δράσεις για τον περιορισμό της εκπομπής των αερίων θερμοκηπίου, Μεταφορές, Μετριασμός των τοπικών μικροκλιμάτων, Πράσινο στις πόλεις, Νέα υλικά, Βιοκλιματικός σχεδιασμός κτιρίων, Δεντροφύτευση, Διαχείριση υδάτινων πόρων, γενικά Νέος Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός.
• Κατάρτιση των ήδη – ή – δυνητικά εργαζομένων, ως προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), τις χρήσεις και τα πλεονεκτήματά τους – ενημέρωση πάνω σε εναλλακτικές χρήσεις υλικών και προϊόντων (βιοκαύσιμα, βιομάζα, γεωθερμία, υδρογόνο).
• Τα νέα ΕΣΠΑ 2021-2027 θα είναι προσανατολισμένα σαφώς προς την κατεύθυνση της κλιματικής αλλαγής και μιας ενεργειακά ουδέτερης οικονομίας, όπως ορίζουν οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030. Ιδιαίτερα ο στόχος κάλυψης κατά 32% του ενεργειακού μίγματος από ΑΠΕ, περιλαμβάνει σε μέγιστο βαθμό την αξιοποίηση των ευκαιριών που δίνουν οι νέες τεχνολογίες.
• Εκπαίδευση της σχολικής κοινότητας σε μέτρηση πυκνότητας ρύπων (φορητοί μετρητές, προστασία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, φυσικών πόρων). Να ασκηθούν σε μετρήσιμα μεγέθη και επίγνωση του τι σημαίνει εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ενέργεια ηλιακή, αιολική, κλπ.
• Υποχρεωτική εγγραφή των φορέων στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (διαύγεια στο ανθρακικό αποτύπωμα κάθε επιχείρησης ή βιομηχανικής μονάδας). Κατάρτιση των εργαζομένων στη χρήση τεχνικών μείωσης ρύπων.
• Εντοπισμός ελλειμμάτων (κίνδυνος εξάλειψης φυσικών πόρων, πιέσεις σε αστικό περιβάλλον) και ευκαιριών κάθε περιοχής (αιολικό και ηλιακό δυναμικό, κυματική ενέργεια, γεωθερμία κλπ), ώστε να χρηματοδοτηθούν εκείνες με το μέγιστο όφελος συνδυασμένης τεχνολογικής ανάπτυξης, αειφορίας και αποτελεσματικότητας.
• Να γίνει εκτενής ενημέρωση σε όλους τους φορείς για τα συστήματα μείωσης κατανάλωσης καυσίμων, ρεύματος, πόρων, κλπ. Η Περιβαλλοντική οικονομία να γίνει συνείδηση, με την ιδέα ότι το «κέρδος» δεν έχει αντίκρυσμα πάντα σε χρήμα, αλλά σε βιωσιμότητα, υγεία, παιδεία, ποιότητα ζωής.